مقدمه
هواساز (Air Handling Unit - AHU) یکی از اجزای کلیدی سیستم تهویه مطبوع است که نقش مهمی در تأمین هوای سالم، تصفیه‌شده و با دمای مناسب برای فضاهای داخلی دارد. پیمانکاران ساختمانی هنگام طراحی و اجرای پروژه‌های تجاری، اداری، صنعتی یا مسکونی نیاز دارند تا متناسب با کاربری فضا و شرایط اقلیمی، هواساز مناسب را انتخاب کنند.
در این مقاله، به معرفی کامل اجزای هواساز، معیارهای فنی برای انتخاب، نکات اقتصادی، اقلیمی و کاربردی می‌پردازیم تا پیمانکاران ساختمانی بتوانند تصمیمی هوشمندانه و بهینه اتخاذ کنند.
۱. وظایف اصلی هواساز
-
تصفیه هوا (فیلتر کردن گردوغبار و آلاینده‌ها)
-
کنترل دما (گرمایش و سرمایش هوا)
-
کنترل رطوبت (افزایش یا کاهش)
-
توزیع و سیرکولاسیون هوا در ساختمان
۲. انواع هواساز
الف) از نظر موقعیت نصب:
افقی (horizontal): برای فضاهای باریک یا سقف کاذب
عمودی (vertical): مناسب برای فضاهای محدود زمینی یا موتورخانه‌ها
ب) از نظر کاربرد:
هواساز استاندارد (Comfort AHU): مناسب ساختمان‌های اداری، تجاری و مسکونی
هواساز هایژنیک (Hygienic AHU): مناسب بیمارستان‌ها، اتاق‌های تمیز، صنایع غذایی و دارویی
هواساز صنعتی (Industrial AHU): برای کارخانجات، پالایشگاه‌ها و کارگاه‌ها با الزامات خاص
۳. اجزای اصلی هواساز و انتخاب بهینه آن‌ها
۱. کویل گرمایشی/سرمایشی
آبگرم / بخار / DX / آب‌سرد
متناسب با منبع انرژی موجود در پروژه (چیلر، بویلر یا پمپ‌حرارتی)
۲. فن
فن فوروارد یا بکوارد؟
استفاده از فن اینورتر‌دار جهت کنترل دور و صرفه‌جویی انرژی
۳. فیلترها
فیلتر اولیه (G4)، ثانویه (F7) و نهایی (HEPA)
بسته به کاربری و استاندارد مورد نیاز (بیمارستان، اداری، صنعتی)
۴. دمپر و شیر کنترل
دمپرهای موتوری جهت تنظیم دقیق هوای تازه و برگشتی
۵. تابلو برق و کنترلر
قابلیت اتصال به سیستم BMS یا هوشمندسازی
۴. ظرفیت‌سنجی دقیق هواساز
فاکتورهای موثر:
حجم فضای تحت پوشش (بر حسب مترمکعب)
نرخ تعویض هوا (ACH) طبق استانداردهای ASHRAE یا مقررات ملی ساختمان
بار گرمایشی و سرمایشی ساختمان (بر حسب BTU یا KW)
دمای طرح داخل و خارج، رطوبت نسبی محیط
📌 نکته مهم: استفاده از نرم‌افزارهای محاسبه بار حرارتی مانند HAP یا Carrier Block Load برای تعیین ظرفیت دقیق توصیه می‌شود.
۵. نکات اجرایی برای پیمانکاران
انتخاب محل نصب:
در داخل موتورخانه یا روی بام
توجه به فضای تعمیرات، مسیرهای لوله‌کشی و کانال‌کشی
رعایت نکات ایزولاسیون صوتی و حرارتی:
استفاده از سایلنسر یا عایق صوتی در نزدیکی فن‌ها
جلوگیری از اتلاف انرژی در کانال‌ها و بدنه دستگاه
کنترل و مانیتورینگ:
استفاده از سیستم‌های PLC یا HMI برای کنترل پیشرفته
اتصال به سیستم مدیریت ساختمان (BMS)
۶. الزامات اقلیمی
|
اقلیم |
نکات مهم انتخاب هواساز |
|
گرم و خشک |
کنترل دقیق رطوبت، کویل تبخیری مناسب |
|
سرد و کوهستانی |
کویل گرمایشی قوی‌تر، عایق مناسب |
|
معتدل و مرطوب |
کنترل رطوبت و تهویه مداوم هوا |
|
گرم و مرطوب |
استفاده از درین‌پان کارآمد، ضد زنگ بودن قطعات داخلی |
۷. برندهای معتبر در بازار ایران
|
برند |
مزایا |
ساخت کشور |
|
تهویه |
کیفیت و خدمات پس از فروش مناسب |
ایران |
|
دمنده |
مقرون‌به‌صرفه و در دسترس |
ایران |
|
دایکین |
راندمان بالا و مدرن |
ژاپن |
|
Trotec |
مناسب پروژه‌های خاص |
آلمان |
۸. اشتباهات رایج در خرید هواساز
-
خرید بدون محاسبه بار حرارتی/برودتی
-
انتخاب بدون توجه به سطح فیلتراسیون مورد نیاز
-
نادیده گرفتن ابعاد فیزیکی و فضای نصب
-
بی‌توجهی به مصرف انرژی و راندمان فن‌ها
-
خرید بدون گارانتی یا پشتیبانی فنی مناسب
۹. نکات اقتصادی و قیمت‌گذاری
قیمت هواساز تابع عوامل زیر است:
-
ظرفیت هوا (CFM یا m³/h)
-
نوع فیلتر و تعداد مراحل فیلتراسیون
-
متریال بدنه (گالوانیزه، آلومینیوم، استیل)
-
نوع کویل (DX، آبگرم، بخار)
-
نوع فن (سانتریفیوژ، پلاگ، اینورتر‌دار)
✅ توصیه: قبل از خرید، از چند تامین‌کننده معتبر استعلام قیمت بگیرید و مشخصات فنی کامل بخواهید.
جمع‌بندی
انتخاب هواساز مناسب برای پروژه‌های ساختمانی نیازمند شناخت دقیق کاربری، ظرفیت مورد نیاز، شرایط اقلیمی و مشخصات فنی است. پیمانکاران حرفه‌ای با در نظر گرفتن این فاکتورها و مشورت با کارشناسان تهویه مطبوع، می‌توانند در مصرف انرژی صرفه‌جویی کرده، رضایت کارفرما را جلب کنند و عملکرد بهینه سیستم را تضمین نمایند.
تحویل سریع
ضمانت اصل بودن کالا
هفت روز هفته و 24 ساعته
_514.png)
